INTEGRACJA SENSORYCZNA …

Integracja sensoryczna to istotny proces w rozwoju dziecka, który polega na uporządkowaniu i interpretacji bodźców sensorycznych przez układ nerwowy . To zdolność umożliwiająca skuteczną reakcję na informacje płynące z otoczenia i z własnego organizmu. Proces ten jest fundamentem nauki, zachowania i codziennych interakcji, a jego istota sięga życia płodowego, towarzysząc nam przez całe życie.

Teoria integracji sensorycznej opiera się na neuroplastyczności mózgu, czyli zdolności mózgu do zmiany i adaptacji. Zaburzenia integracji sensorycznej mogą prowadzić do różnych problemów w funkcjonowaniu i zachowaniu dziecka, jak na przykład niechęć do bodźców zmysłowych lub nadmierna potrzeba stymulacji. Chociaż dokładne przyczyny tych zaburzeń nie są w pełni znane, są one często obecne u osób z autyzmem. Diagnoza i terapia integracji sensorycznej są istotnymi elementami wsparcia dzieci w ich rozwoju.

Jak objawiają się zaburzenia integracji sensorycznej?
Zaburzenia integracji sensorycznej (SI) to sytuacja, w której układ nerwowy nieprawidłowo przetwarza informacje odbierane z narządów zmysłów zewnętrznych oraz wewnętrznych. Mogą występować problemy z różnymi rodzajami bodźców, takimi jak dotyk, propriocepcja (czyli wrażenia dotyczące pozycji i ruchu ciała plynące z mięśni, ściegien), wzrok, słuch, smak i równowaga. Objawy tych zaburzeń mogą być różnorodne i zależą od rodzaju dysfunkcji:

Zaburzenia modulacji sensorycznej – polegają na nieadekwatnych reakcjach na bodźce, takie jak nadmierna lub zmniejszona wrażliwość, poszukiwanie lub unikanie sensoryczne.

Zaburzenia ruchowe – objawiają się trudnościami w planowaniu i wykonaniu skomplikowanych ruchów, na przykład w ubieraniu się.

Zaburzenia różnicowania sensorycznego – osoby z tymi zaburzeniami mają trudności w rozróżnianiu siły lub innych cech bodźców.

Koncepcja Carla Delacato dzieli zaburzenia SI na trzy rodzaje: nadwrażliwość, niedowrażliwość i biały szum. Biały szum to stan, w którym osoba jest przytłoczona przez dużą ilość bodźców jednocześnie, co może prowadzić do trudności w skupieniu uwagi i regulacji emocji.

Terapia integracji sensorycznej

Terapia integracji sensorycznej (SI) jest procesem terapeutycznym, który ma na celu wspieranie osób w lepszym przetwarzaniu i reagowaniu na informacje z różnych zmysłów. Terapia opiera się na mechanizmach plastyczności neuronalnej, czyli zdolności układu nerwowego do adaptacji i zmiany, co umożliwia odzyskanie utraconych funkcji. Terapia SI ma szereg celów, w tym:

– koordynację integralności i współpracy zmysłów,
– wzmacnianie lub wyciszanie zaburzonych obszarów sensorycznych,
– kształtowanie prawidłowych wzorców ruchowych i stabilnej postawy ciała,
– kontrolę napięcia mięśniowego i równowagi,
– rozwinięcie orientacji przestrzennej i zdolności planowania ruchu,
– utrzymanie plastyczności neuronalnej.

Kluczową rolę odgrywa diagnoza i program terapii, dostosowany do indywidualnego profilu zaburzeń oraz potrzeb i możliwości dziecka. Program obejmuje sekwencje czynności, które stymulują układ nerwowy do wytworzenia odpowiednich reakcji adaptacyjnych.

Terapia SI przynosi poprawę w wielu obszarach funkcjonowania, takich jak koordynacja zmysłów, kontrola napięcia mięśniowego, orientacja przestrzenna i plastyczność neuronalna. Terapia integracji sensorycznej jest więc kompleksowym podejściem, które może znacząco poprawić jakość życia osób z zaburzeniami integracji sensorycznej, umożliwiając im lepsze funkcjonowanie w codziennym życiu.